Maandagavond deze week vond een geani­meer­de bijeenkomst plaats tussen circa 60 RA's en AA's over het thema hoe accountants kunnen voorkomen onnodig kop van jut te blijven voor politiek, publiek etc. Dit aan de hand van 9 vragen. Het forum, bestaande uit 3 hoogleraren en 2 kritische accountants, zat elkaar regelmatig in de haren maar was het ook opvallend vaak met elkaar en de zaal eens.

Verrassende, pittige en soms hilarische statements zetten de toon. Gezien de belangstelling valt een herhaling te overwegen. Het accent kan dan misschien liggen op gebleven onduidelijkheden en ook meer focussen op de MKB-praktijk.

Duidelijke Standpunten

Over vraag 1: 'Moet de accountant vertellen dat de markt fout zit?' luidde het antwoord 'ja' met nuances over het hoe en wanneer. Een meerderheid bevestigde dat het antwoord op vraag 2: 'hoe staat de accountant in de cyclus: waarden, normen, gedrag, toezicht, pakkans, sanctie' ligt bij waarden en normen.

Met vraag 4: 'Kan de NBA zijn huidige structuur handhaven?', maakte een meerderheid korte metten met 'nee'. Bij vraag 5: 'Meer regelgeving met minder persoonlijke vrijheid of minder regelgeving met meer' bleek een meerderheid voorstander van minder regel­geving met meer persoonlijke vrijheid en ver­antwoordelijkheid.

De toezichthouders zullen niet blij worden van het meerderheids­standpunt 'minder toezicht' bij vraag 6: 'Meer toezicht of minder toezicht?'

Ook bij vraag 7 'Meer wettelijke verklaringen of juist minder' luidde het vrijwel unanieme antwoord 'minder'.

Een meerderheid sprak zich uit voor 'meer diversifiëren' bij vraag 9: 'Alleen opleiden voor controlerend accountant of diversifiëren'.

Verklaringen onduidelijk?

Bij vraag 3: 'Verklaringenstelsel jaarverslag­legging: meer richting huidige systeem, meer oude systeem(goed, niet goed, geen oordeel) of meer persoonlijk narratief?', was het opvallend dat slechts 7 deelnemers tendeerden naar de meer persoonlijk narratieve verklaring. Niet uit te sluiten valt dat de vraagstelling er toe aanzette om te denken dat alle belangrijke opmerkingen over risico en onzekerheid in de verklaring terecht zouden moeten komen. Meerdere sprekers verklaarden echter al dat er veel manieren zijn om die vragen over risico en onzekerheid elders duidelijk te maken. Voorzover de CFO dat zelf al niet oppakt, zijn er diverse andere communicatiemethodes bij grotere ondernemingen (manage­ment letter, verslag aan commissa­rissen bijv.) Bij MKB kan de accountant vaak zelf zijn stempel drukken op het jaarverslag en zo met een simpele handtekening voor akkoord volstaan. Voor dergelijke gedachten leek ook een meerderheid te bestaan want het leek er niet echt op dat de meerderheid het bestaande stelsel met liefst 1.116 pagina's voorschriften over verklaringen als ideaal ervoer.

Axiomatisch voorbehoud onduidelijk?

Bij vraag 8: 'Axiomatische voorbehouden expliciteren of juist niet vermelden?'werd omgeschakeld naar de vraag 'Weet jullie publiek wel waar dat over gaat?' Het antwoord op die vraag is een duidelijk 'nee'. Gezien de late avond kwam zo geen antwoord op de oorspronkelijke vraag hoe de accountant door axiomatische voorbehouden explicieter te maken voorkomt 'kop van jut' te worden.