Onder aanvoering van Frans Heitling, hoofd­redacteur Accountancynieuws ontstond op 3-12-2013 een levendige discussie tussen de aanwezigen en de inleiders: Prof. Dr. Jeroen Suijs (Universiteit Tilburg), Fou-Khan Tsang (bestuurs­voorzitter Alfa), Jan Thijs Drupsteen (hoofd vaktechniek NBA), Dick van Onzenoort (hoofd vaktechniek BDO), Johan Steinhage (voor­zitter MA-Kamer OvRAN). De volledige presentatieteksten staan hier.

Henk Nijboer (Lid Tweede Kamer, PvdA) liet op het laatste moment weten verhinderd te zijn maar reageerde wel op de gestelde vragen.

PvdA: Verwachtingskloof te groot

Een motie, onderzoeksvraag en toelichting van het PvdA kamerlid Nijboer treft u hier aan. Daaruit blijkt dat de PvdA er op aanstuurt dat "de accountantsverklaring niet alleen kijkt of de cijfers juist zijn, maar ook meer aandacht geeft aan de belangrijkste risico's voor het financiële beeld van de onderneming". Duidelijke taal dus. Een meerderheid leek dat te ondersteunen.

Jeroen Suijs schetste vervolgens het beeld van de zender(bedrijf) en ontvanger(publiek. De accountant communiceert nu alleen met de onderneming terwijl het publiek de ontvanger is. Zo ontstaat communicatieruis. Hij kon daarmee de aanwezigen nog niet echt overtuigen. Sommigen dachten dat op te lossen met communicatiedeskundigen en vertrouwen.

NBA: Pass–Fail is nog niet zo gek

Jan Thijs Drupsteen legde in deze presentatie uit "Waarom het pass–fail model nog niet zo gek is, maar waarom het ook anders kan." Als antwoord op de vraag of het wenselijk is meer kleur te geven aan het huidige zwart/wit model van verklaringen, kwam de postbode in beeld en Kiwa. Wil het publiek echt een postbode die alles uit de buurt doorvertelt? Of liever een Kiwa certificaat van de accountant? Veel aanwezigen leken dit standpunt te steunen. Gezien de inconsistentie met de eerste stemming over het voorstel PvdA is onduidelijk of iedereen het beeld van de postbode en Kiwa wel begreep zoals bedoeld.

Naar zijn mening gaf het huidige stelsel voldoende ruimte om meer kleur aan de verklaring te geven. Drupsteen bestreedt de stelling dat het huidige stelsel tot zwart/wit verklaringen verplicht. Tekstueel is dat juist. Materieel bleek even later dat andere HRA-beginselen wel degelijk aanzetten tot zwart/wit oordelen in een wereld vol grijstinten.

TUACC: Narratief rapporteren

BDO: Mits, maar, onder voorbehoud...

Dick van Onzenoort probeerde in zijn presentatie de grenzen van HRA 4410 te verkennen met zijn pleidooi voor een nieuwe verklaring. Wie durft?

Volgens hem moeten we in de verklaringen af van "mits, maar, onder voorbehoud van, er van uitgaande dat, niet aansprakelijk voor, ..." Het gaat om méér informatie geven! Méér toegevoegde waarde leveren! Hoe, door gebruik van toelichtende paragrafen.

Het enkele voorbeeld over een subtiel geformuleerd voorraadprobleem, leidde echter prompt tot kritiek van Jan Thijs Drupsteen: in een dergelijk geval dient de accountant de opdracht terug te geven. Dat werkt natuurlijk niet altijd zo als de ondernemer serieus vasthoudt aan zijn vooraadwaardering en de accountant daar geen degelijke argumenten tegenover kan zetten.

Samenstellingsverklaring is onding

Tot slot hield Johan Steinhage namens de MA-Kamer OvRAN een pleidooi voor een betere samenstellingsverklaring . Zijn stelling is dat de huidige rule based benadering niet voldoet.

Noodzakelijk is een meer principle based benadering met een veel duidelijker tekst. Zijn voorbeeld leidde prompt tot kritiek van Jan Thijs Drupsteen: zo'n verklaring hoort bij een controle verklaring. Dat is ook wel zo in de rule based benadering NBA. De praktijk is echter dat de accountant bij zo'n verklaring geen volledig controleprogamma uitvoert maar wel dicht in de buurt komt. Dit afhankelijk van zijn vertrouwen in de ondernemer en zijn organisatie.

Hoe dan ook, na zijn presentatie bleek de meerderheid van de aanwezigen er van overtuigd dat deze benadering de betere was. Zelfs beter dan de voorstellen van Dick van Onzenoort die in zijn duidelijkheid beperkt wordt door de HRA voorschriften.

Conclusie